enver paşa – Muhalif Sözlük
başbuğum, liderim, komutanım, biricik paşam.

hürriyet kahramanıdır. meşrutiyeti ilan etmek için o zamana kadar çetelerle olan savaşındaki başarılar sonucu elde ettiği rütbeleri, şanı-şöhreti terketmiş ve tek çare olarak gördüğü meşrutiyeti getirmek ve padişahı devirip yerine kendilerinin * yani vatanperverlerin bulunduğu bir yönetim getirme umudlarıyla dağa çıktı, isyan etti. ve sonunda abdulhamid durumun ehemmiyetini ve dalga dalga yayılan meşrutiyet düşüncesini görmüş ve bunu ilan etmiştir.

saraya damattır bu yüzden de damad-i hazret i Şehriyari diye de anılır. bunun en çok faydasını italyanlara karşı sath ı müdafa yagittiği trablus ve "ölürsem köprü kurarım bizimle kardeşlerimiz arasında" dediği ve turan'ı gerçekleştirme yolunda şehid düştüğü atayurt'ta görmüştür.

islam kahramanı olarak da anılır bu yüzden. suriyeli eğitim bakanı halepli kürt muhammed ali ve mağribi şeyhi sunusi hazretleri öyle belirtmişlerdir.pakistanlılar liva el islam detgisinden onu ateşli yazılarından böyle anmışlardır.islam ihtilal cemiyeti bu yüzden kurulmuştu ve teşkilat ı mahsusa çok geniş bir coğrafyada propaganda ve örgütleme çalışmaları yapıyordu.

o neslin cepheden cepheye koşan, genç ve inançlı askerleri ise onu başbuğ görmüştür. osmanlı'nın balkan savaşları'nda kaybettiği itibarı ve özgüveni geri getirecek, ruslardan 93 harbinin intikamını alacak, doğup büyüdükleri balkan topraklarını yeniden fethedecek ve mısır'ı yeniden türk topraklarına katacak diye hep ona ve onun samimiyetine umud bağladılar.

ne var ki savaş bakanı olduktan sonra ordudaki ıslahat çalışmalarında göreceğiz ki; bir çok kumandan ona muhalefet edecek ve onun yenilgilerinin asıl başarısızlık nedeni olacaktır. kazım paşa (u: karabekir) lar sarıkamış harekatında sorumluluktan kaçtıkları yetmiyormuş gibi ileride milli mücadele döneminde kemal paşanın liderliği o gelirse bitmesin diye kara propaganda yapma teklifini öne sürecek ve bu da kabul edilecekti. o andan itibaren sözde alman hayranı, tek kurşun atmadan 90 000 asker yalanının yani sarıkamış felaketinin tek sorumlusu, güçsüz ve hazırlıksız devleti dünya harbine sokmakla yenilme ve birçok kayıplar verme ve sonrasında vatanı işgale sebebiyet verme gibi sayısız kara propaganda ile karşı karşıya kalacaktır.

ingilizlerin savaş esnasında onun ordunun ruhu olduğunu bilinçle hakkında yalan yanlış bir sürü ithamla kara propagandaya girdiklerini birçok kimse biliyordur.ama şimdiki neslin o propagandalara inandığını ve o iftiraların tuttuğunu gören cumhuriyet sonrası aydın ve askerlerin bunu devam ettirdiğini bilmiyor veya öğrenmiyor ya da bilmek-öğrenmek istemiyor olduğuna çoğu kez şahid oldum.

sarıkamış harekatındakilerle çanakkale savaşındakiler kıyaslanıp şehid sayılarındaki rekabet terbiyesizlik ve inançsızlık göstergesi değildir de nedir? kolordusunu tembelliği ve korkusuyla sevkedemeyen Şerif bey'ler, general fahri belen kitabında bir asker olarak çok detaylı bir şekilde anlatılıyor.ve sarıkamış'a girmek istemeyen komutanlar yüzünden rusların zaman kazandığı ve harekatın seyrinin değiştiğini, enver paşanın kabahati olmadığını söylüyor. aksine paşanın dediği gibi hareket planına tamamıyle uyulsaydı ikmal derdi de kalmayacak ve mali sorunlar da çözülecektir.ve çok büyük ve önemli sonuçlar, güzel günler bizlerin olacaktı. kafkas islam ordusu'nun sonradan ulaştığı gence,tebriz,bakü'den biz bunu anlıyoruz.

tarih ne yazık ki subjektif değerlendiriliyor artık. antlaşmalar sonucu doğumuzdaki o sınırları terkedeceğimiz şerh düşüldüğünde "azerbaycan'in istiklali bizim iÇin Çok önemlidir. müslüman ve türk kanini sebil gibi akitan ruslar ve ermenileri rahat durmayacaklar, kardeŞlerimiz bolŞevikler yüzünden yeniden esarete alinacaktir. geri dönmeyiniz, orada azerbaycan vatandaŞliĞi aliniz ve halki örgütleyiniz. doĞu cephesinde kazanilan cephanenin önemli bir kismini ben oraya aktaracaĞim." bundan sonra oradaki osmanli subaylari vatandaŞliĞa geÇer ve genÇ cumhuriyeti ayakta tutmaya ÇaliŞirlar.

turaneli'yle urumçi ve kaşgar görüşmeleri hariç bir irtibat kurulmadığını, osmanlı'nın yüzyılar boyu bu kardeşlerimizi unuttuğu gerçeği karşısında gökalp'in beyinde şimşekler çaktırdığı fikirlerinden etkilenen enver paşa mücadeleyi bırakmayacak ve türkistan'daki kardeşlerimizi örgütlemeye ve ihtilal çalışmaları yapmaya başlayacaktı. onların içine düşürdüğü bağımsızlık ateşinin ilk tohumu ve ilk başkaldırıyı onunla yaşayacaktı türkistanlı kardeşlerimiz.

kader o zamana kadar ölümü ondan kaçırmış o da hep üstüne gitmişti lakin bu sefer öyle olmadı.hep kenarında gezdiği ölüm ondan kaçmamış ona gelmişti.ve birgün elinde kılıcıyla mitralyözlerin önünde boynunda dürbünü koynunda mushafıyla belçıvan'da çeğan tepesinde nizamını yaymaya çalıştığı allah'ına ulaşacaktı.

paşam; biz alperenler sonuna kadar çizdiğin ve mücadele ettiğin yolda izindeyiz. seni ve ülkülerini çok iyi biliyor ve tanıyoruz. yaşasın vatan, yaşasın millet, yaşasın hürriyet ve islam kahramanı enver paşa!
sağcısının,solcusunun,komunistin,kapitalistin ama en çok da islamcıların,liberallerin ve kemalistlerin türlü türlü boklar attığı ve hakkında yalanlar uydurduğu osmanlı paşası ve savaş eski bakanı.
gecen hafta torunun da katilimiyla yayinlanan tarihin arka odasi programinda canakkale savasindaki basarisinin saklandigi sadece sarikamis hadisesiyle elestirilen ittihat terakkici, osmanli harbiye naziri ayni zamanda padisahin damadi. ayrica programda esine orta asya'dan gonderdigi mektuplarin cok kisa surede ve kimseye yakalanmadan ulastirilmasinin teskilat i mahsusa'nin ne denli basarili oldugunun bir kaniti olarak belirtilmistir. istiklal savasina da katilmak istemis fakat bu istegi geri cevrilmistir..
şehit nâ'şının cebinden bir büyük harita, bir Kuran-ı Kerim, yarım kalmış bir mektup ve birkaç kuruş para çıkan, bir yalnız ama büyük adam Enver Paşa.

şu küçük kafalar ve küçültülmüş ülke, bir gün büyüyünce anlayacak Onu ve Onun büyüklüğünü...

Belki o zaman Enver'in kaldığı yerden devam edebileceğiz...