köktürk yazıtları/ kitabeleri/ anıtları gibi isimlerle anılsa da orhun abideleri şeklinde anmanın en uygun olduğu, türklerin edebî değer taşıyan ilk yazılı metinlerine verilen addır. ilki 732 yılında bilge kağan tarafından kardeşi kül tigin'in ölümü üzerine çin'den bezikçi getirterek diktirilmiş, ikincisi ise 735 yılında bilge kağan'ın ölümünden sonra onun adına dikilmiştir. vezir tonyukuk adına diktirilen bengi taşın tam tarihi bilinmese de yaşarken kendisi tarafından diktirildiği bilinmektedir. kül tigin abidesinin ölümsüzlüğü simgelemek adına kaplumbağa şeklindeki bir taşa diktirilmesi ise dönemin inanç yapısı ve sembolleri hakkında bizi haberdar eden önemli unsurlardandır. türk milletinin o zamandan beri pek de değişmediğini, o zamandan beri yabancı devletlerin süsüne, sözüne, modasına kapıldığını göstermesi, "tokken açlık tokluk bilmemesi", ancak musibetle kendine gelmesini göstermesi bakımından son derece önemlidir.

türk milleti, üstte gök basma altta yer delinmese senin ilini ve töreni kim bozabilir