Avrupa birliği'nin vize muafiyetinde terörle mücadele yasasının değiştirilmesi önkoşulu nedeniyle ikili ilişkilerde oluşan gerilim ve son olarak david cameron'un "3000 yılunda anca girersüğüz" küstahlığına müteakiben cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan'ın gündeme getirdiği; avrupa birliği ile müzakerelere devam edip etmemenin sorulacağı referandumdur. Gerçekleşmesini umduğum ve gerçekleşirse müzakerelere devam edilmemesi yönünde oy kullanacağım referandumdur. İlk başvurunun (aet) 12 eylül 1963 olması münasebetiyle yeni bir 12 eylül referandumu görebiliriz.

http://www.aljazeera.com.tr/haber/erdogan-ab-muzakereleri-icin-referanduma-gidebiliriz

(bkz:12 eylül 2010 referandumu)
(bkz:12 eylül 2010 referandumunda evet oyu vermek)
(bkz:12 eylül 2010 referandumunda hayır oyu vermek)
(bkz:12 eylül 2016 ab referandumu)
(bkz:12 eylül 2016 ab referandumunda evet oyu vermek)
(bkz:12 eylül 2016 ab referandumunda hayır oyu vermek)