her ne kadar bu isimle bilinse kendi dönemi içinde ethem bey olarak saygı görmüş sonradan birtakım politik nedenlerle tasfiye edilmek istenmiş kamuoyuna hain olarak tanıtılan aslında tam bir kahraman olan kuvva-yı milliye kahramanlarının en önde gelen kişilerinden..
çerkes ethem ifadesi onun tasfiye sürecinde kullanılmıştır.amaç etnik kimliğini öne çıkararak tasfiyesine zemin oluşturmaktır.kendisi çerkescilik yapmadığı gibi elinden çerkesler de çok çekmiştir.ihanet etmesine delil olarak gösterilen "düzenli birliklere katılmayı reddetmesi" ise tamamen ismet inönünün yalanıdır.ismet paşa ethem beyin halk nazarında gittikçe yükselen itibarından hoşlanmayarak gizliden siyaset oyunlarıyla onu tasfiye etmiştir.ağabeyleri reşit ve tevfik beyler yüzünden de tasfiye süreci hızlanmıştır.reşit bey ilk meclis mebuslarındandır ve siyaset dahisi mustafa kemal ile (ethem beyin askeri başarısını kullanarak) aşık atmaya kalkmıştır.ethem bey kendi hatıratında da belirttiği gibi siyaseten çok cahil bir adamdır.en büyük hatası olarak ise ismet beyi öldürmek maksadıyla evini basmasıdır.ikinci en büyük hatası ise sanırım çapanoğulları isyanını bastırdıktan sonra meclise hitaben yazdığı "ağalar bu iş demek ki kongre düzenlemekle olmuyor" mealindeki mektuptur..
mim kemal ökeye bizzat bu konuyu sormuştum.cevabı şöyle olmuştu:"ethem bey olmasaydı milli mücadele büyük akamete uğrayacak belki de başarılamayacaktı". ayrıca "o bazı siyasilerin gadrine uğramış bir bedbahttır" demişti..
iber ortaylı ise "siyaseten cahil bir adam.iktidar mücadelesinin kurbanı oldu.kesinlikle hain damgasını haketmiyor" demişti..
kuşçubaşı eşref bey ise ethem beyin kesinlikle hain olmadığını söylemiştir..
yakın silah arkadaşlarından ali fuat bey ise "ethem bey ihanete zorlanmıştır fakat hain olmamıştır.türk milli mücadelesinde ayrı bir emeğin sahibidir" demiştir..
kendisi ise hatıratında : " bugün dahi sebeplerini bilmediğim için izahtan mahrum olduğum sebeplerle memleketim, vatandaşlarım ve tarih huzurunda ihanetle tescil edilmiş durumdayım. katiyen ithamların ağır mesuliyetine layık bir günahkar değilim. fakat hakikatleri tarafsız bir mahkeme huzurunda izah edebilecek miyim?hayır.o halde gurbette devam edecek ve gurbette öleceğim.ta ki akibetim günün birinde o ilk günlerin tarihini yazmak kimselerin dikkatini çeksin ve meseleyi baştan sona ele alsınlar.belki çok hatalarım olduğunu fakat asla vatan haini olmadığımı tespit etsinler." demiştir..
af sonrası ülkeye dönme çağrılarına ise şu ibretlik cevabı vermiştir : "yalnız suclular affedilmeyi kabul eder.tarihte affedilen bir suclu olarak anılmaktansa hakkı yenmis bir adam olarak anılmayı tercih ederim"
altından kupan olsa da
susuz çeşmede su solmaz
yiğit ne kadar mert olsa da
düşenin dostu olmaz
bu şiirin ethem beye ait olduğunu duydum.ama buna dair başka yerlerde herhangi bir ibareye rastlamadım..
çerkes ethem ifadesi onun tasfiye sürecinde kullanılmıştır.amaç etnik kimliğini öne çıkararak tasfiyesine zemin oluşturmaktır.kendisi çerkescilik yapmadığı gibi elinden çerkesler de çok çekmiştir.ihanet etmesine delil olarak gösterilen "düzenli birliklere katılmayı reddetmesi" ise tamamen ismet inönünün yalanıdır.ismet paşa ethem beyin halk nazarında gittikçe yükselen itibarından hoşlanmayarak gizliden siyaset oyunlarıyla onu tasfiye etmiştir.ağabeyleri reşit ve tevfik beyler yüzünden de tasfiye süreci hızlanmıştır.reşit bey ilk meclis mebuslarındandır ve siyaset dahisi mustafa kemal ile (ethem beyin askeri başarısını kullanarak) aşık atmaya kalkmıştır.ethem bey kendi hatıratında da belirttiği gibi siyaseten çok cahil bir adamdır.en büyük hatası olarak ise ismet beyi öldürmek maksadıyla evini basmasıdır.ikinci en büyük hatası ise sanırım çapanoğulları isyanını bastırdıktan sonra meclise hitaben yazdığı "ağalar bu iş demek ki kongre düzenlemekle olmuyor" mealindeki mektuptur..
mim kemal ökeye bizzat bu konuyu sormuştum.cevabı şöyle olmuştu:"ethem bey olmasaydı milli mücadele büyük akamete uğrayacak belki de başarılamayacaktı". ayrıca "o bazı siyasilerin gadrine uğramış bir bedbahttır" demişti..
iber ortaylı ise "siyaseten cahil bir adam.iktidar mücadelesinin kurbanı oldu.kesinlikle hain damgasını haketmiyor" demişti..
kuşçubaşı eşref bey ise ethem beyin kesinlikle hain olmadığını söylemiştir..
yakın silah arkadaşlarından ali fuat bey ise "ethem bey ihanete zorlanmıştır fakat hain olmamıştır.türk milli mücadelesinde ayrı bir emeğin sahibidir" demiştir..
kendisi ise hatıratında : " bugün dahi sebeplerini bilmediğim için izahtan mahrum olduğum sebeplerle memleketim, vatandaşlarım ve tarih huzurunda ihanetle tescil edilmiş durumdayım. katiyen ithamların ağır mesuliyetine layık bir günahkar değilim. fakat hakikatleri tarafsız bir mahkeme huzurunda izah edebilecek miyim?hayır.o halde gurbette devam edecek ve gurbette öleceğim.ta ki akibetim günün birinde o ilk günlerin tarihini yazmak kimselerin dikkatini çeksin ve meseleyi baştan sona ele alsınlar.belki çok hatalarım olduğunu fakat asla vatan haini olmadığımı tespit etsinler." demiştir..
af sonrası ülkeye dönme çağrılarına ise şu ibretlik cevabı vermiştir : "yalnız suclular affedilmeyi kabul eder.tarihte affedilen bir suclu olarak anılmaktansa hakkı yenmis bir adam olarak anılmayı tercih ederim"
altından kupan olsa da
susuz çeşmede su solmaz
yiğit ne kadar mert olsa da
düşenin dostu olmaz
bu şiirin ethem beye ait olduğunu duydum.ama buna dair başka yerlerde herhangi bir ibareye rastlamadım..