kırımlı – Muhalif Sözlük
Çok iyi bir film. Dönemin Kırım-Tatar Türkleri'nin ruslar ve almanlar arasındaki özgürlük-Türklük mücadelesini görüyorsunuz. Her ne cephede, her ne üniforma altında olursa olsun kalbi vatanı, milleti için atıyor bir Türk'ün. Filmdeki neslin öncüllerinden sultan galiyev de bir Tatar Türk'ü olarak bolşevik olmayı sadece sosyalizme olan inancından ötürü değil aynı zamanda vatanının hürriyeti için yegane şans görerek tercih etti. Filmde bölge Türkleri'nin buna benzer tercihler yapmak zorunda kaldığını anlayabiliyoruz. Ve yine filmdeki gibi bir gidişat ve son Galiyev'in hayatında görülüyor. josef stalin de Galiyev önderliğinde Türkleri hürriyet umuduyla oyaladı. Oysa Müslüman Kızılordu'yu salt bolşevik siyaset uğrunda sömürmekten öteye gitmedi, gitmeyecekti de. Bunun fark edilmesi, sonrasındaki hareketlilik, yaşananlar.. Ben filmi izlerken Sultan Galiyev'in hayatını anımsadım. Kırım Tatarları'nın talihi de bu imiş. Hem Galiyev'in hayatından hem de filmden çıkan sonuç şu: Türk'ün Türk'ten başka dostu yok.