ukde
not: benim entryme kadar türkçe sayfalarda -wiki dahil- bu kadar bilgi ve yoruma an itibariyle ulaşılamazken birkaç ay sonra intihaller veya alıntılara rastlayabileceğinizden kaynağı gösterilmeden paylaşımını fikri-sınai mülkiyet hukukunun ilgili koruyucu mevzuat maddelerince men etmekteyim! hukuki haklarım saklıdır!
bir(u: lik)malezya islam partisi. panmalaycı islam partisi adıyla tarih serüvenine başlamış panislamism yanlısı ve milli görüş destekçisi, malezya'daki muhalefette bulunan pakatan rakyat (halk paktı)'ın çatı ve kurucu partisidir. lideri abdulhadi awang olup, hareket 4 gün öncesine kadar onursal başkan/kanaat önderi mürşidul amm yani bütünün rehberi tok guru (hoca) nik aziz nik mat fikirlerine ve önderliğine tabiydi.
kedah ve kelantan eyaletlerinde yönetimi elinde bulunduran parti millici ve şeriat yanlısıdır. bizzatihi şahid olduğum son 2013'teki genel seçimlerde parlamentoya vekil seçilebilecek yerlerden sadece ve sadece malay ırkından aday gösteren tek partidir! bumiputra sistemine birkaç kez çatlak ses ve yorum çıkmışsa da genel görüş olarak kritik ve savunma mekanizmalarında bu anayasal statüye destekçi olduğu görülen pas, nik aziz'in temiz siyaseti ve dürüstlüğü sebebiyle hakimiyet alanındaki gayrimüslimlerden dahi destek görerek bir ilçe örgütünden bir ülke partisi konumuna gelmiştir. bağımsızlıktan bu yana iktidardan inmeyen umno'nun başını çektiği barisan nasional (ulusal cephe)'ye karşı en sert milli-manevi mukaddesatçı muhalefeti gerçekleştiren partidir.
parti, "seçilmişler merkezi çalışma komitesi" ve (ulemadan oluşan) "şura" adlanan iki ana gövdeli yapıdan oluşmaktadır. "harakah" (hareket) gazetesi yayın organı olup malezya'daki hemen hemen her malayın 2.partisidir yani gönüllerin partisidir.bu gerçeğin farkına varıldığından malezya üzerine siyasi ilişkiler güden devletlerin de önem verdiği bir partidir:
patani hareketine ve malay diasporasına aleni medya ve ideolojik desteğin yanında nakit-politik destek de vermesi dolayısıyle singapur'un, patani'nin içinde kaldığı güney thailand bölgesine sınır olan eyaletlerde hükümran olduğundan siam krallığı'nın, hindu ve çinli gayrimüslimlerin özgürlük ve haklarına karşı ülke içinde islami yönetim istemeyen çin ve hindistan'ın, anti-emperyalist ve alternatif islami ekonomik modeli savunması sebebiyle kimliği dolayısıyla commonwealth'in yani uk'in sıkı ve dikkatlice takip ettiğine şahid olunmaktadır.